De Lokale MKB-Toets uitgelegd voor gemeenten
Ondernemers moeten zo min mogelijk hinder ondervinden van regels en bureaucratie van de overheid, of dat nu op landelijk of lokaal niveau is. Het kabinet heeft voor landelijke wet- en regelgeving de mkb-toets al ingevoerd. Het is nu de beurt aan provincies en gemeenten. Want juist op lokaal niveau maken mkb-ondernemers het verschil. Zo’n MKB-Toets is een kans voor gemeenten om de lokale economie te versterken en de samenwerking met de lokale bedrijven te verbeteren.
Het is een veelgehoorde klacht van kleine en middelgrote bedrijven dat ook op lokaal niveau regelgeving nu vaak te veel tijd en ergernis kost. Regels waarvan geen ondernemer begrijpt waarvoor ze dienen, maar waarvan hij of zij wel hinder ondervindt. Plotselinge wijzingen in een algemene plaatselijke verordening of in de eisen voor een terras- of bouwvergunning die nadelig voor hen uitpakken.
MKB-Nederland vraagt gemeenten daarom om ondernemers daarom vooraf te betrekken bij wijzigend beleid. Dat voorkomt veel narigheid en reparatie achteraf. Wees mkb-vriendelijk, investeer in je lokale ondernemersklimaat. Dat betaalt zichzelf dubbel en dwars terug.
Waarom een Lokale MKB-Toets
99 procent van alle bedrijven in Nederland is een mkb-bedrijf. Circa 97 procent van de bedrijven heeft minder dan 25 medewerkers en 2 van de 3 werknemers werkt bij een mkb-bedrijf. De ondernemer en zijn of haar werknemers vormen een hechte groep; samen werken ze keihard aan een product of dienst. Ondernemers voorop: dag en nacht werken zij aan nieuwe ontwikkelingen, aan vergroting van hun markt, contacten met klanten, toeleveranciers en financiers. Ondernemers leveren het verdienvermogen en de investeringen die dit land nodig heeft. Ondernemers zijn optimistisch; zij zien kansen waar anderen die niet zien.
Geen staffunctionaris in dienst
Het overgrote deel van het midden- en kleinbedrijf heeft echter geen staffunctionaris in dienst voor personeelszaken of voor contacten met toezichthouders of andere overheidsinstellingen. Vergunningen, inspecties, ziekte van een werknemer, het inschrijven op een aanbesteding of subsidieregeling, het continu aanpassen van de bedrijfsvoering op gewijzigde regels, het zijn zaken die de ondernemer zelf ’erbij’ moet doen, naast het echte ondernemen.
Bij kosten van regels gaat het om:
- Directe nalevingskosten, de kosten om te voldoen aan wettelijke eisen
- Administratieve lasten, de kosten voor administratie, informatie en rapportage
- Kosten van gemiste kansen, bijvoorbeeld doordat regels drempels opwerpen
- Frictiekosten: tijd en kosten om kennis te nemen van nieuwe regels en uit te zoeken hoe daarmee om te gaan.
Winst voor zowel ondernemers als gemeente
De MKB-Toets is een instrument om tot effectieve, uitvoerbare regels en maatregelen te komen voor het mkb en om onnodige regeldruk te voorkomen. Dit levert winst op voor zowel ondernemers als burgers en de gemeente zelf:
- Het draagvlak voor en de naleving van nieuwe regels is groter
- De kosten van nieuwe regels voor ondernemers zijn lager
- De regels leveren minder belemmeringen op voor ondernemers om te groeien.
Moderne, effectieve, uitvoerbare en lastenluwe regels zijn goed voor het ondernemersklimaat, een gelijk speelveld (door hogere naleving), het innovatievermogen & de groeipotentie van bedrijven en daarmee de werkgelegenheid.
Wat is een Lokale MKB-Toets?
Een MKB-Toets krijgt in de praktijk vorm door een panel van individuele mkb-ondernemers en of vertegenwoordigers van lokale ondernemersverenigingen de mogelijkheid te geven om in een vroege fase met de gemeente mee te denken over de vormgeving van beleid en nieuwe regels. Voor elk nieuw beleid of regeling met naar verwachting significante gevolgen voor het mkb, wordt een representatief panel van geïnteresseerde mkb-ondernemers geformeerd.
Deze lokale ondernemers geven op basis van hun praktijkervaring concreet aan in hoeverre het voornemen van departementen werkbaar en uitvoerbaar is, waar eventuele knelpunten zitten en hoe de regeldruk voor het mkb zo veel mogelijk beperkt of voorkomen kan worden. De gemeente geeft vervolgens in de toelichting van nieuwe regelgeving of beleid aan hoe de inbreng van het panel is benut. De gemeentelijke afdelingen leveren geschikte onderwerpen aan bij de afdeling waar het economisch beleid onder valt.
De 10 stappen van een Lokale MKB-Toets
Door de onderstaande 10 stappen te volgen, kom je als gemeente tot een Lokale MKB-toets.
1. Zorg voor een centraal aanspreekpunt in de organisatie dat de toetsen organiseert, bijvoorbeeld een beleidsmedewerker Economische Zaken.
2. Maak afspraken met lokale ondernemersverenigingen dat zij verzoeken voor deelnemers aan MKB-Toetsen uitzetten bij hun leden. Er is dus geen sprake van een vast panel. Het onderwerp bepaalt welk soort bedrijven aan tafel moeten zitten. Zonder betrokkenheid en medewerking van lokale ondernemersverenigingen zal het de gemeente aanzienlijk meer tijd kosten om een MKB-Toets te organiseren
3. Ontwikkel een interne procedure voor de toepassing van de MKB-Toets. De diverse gemeentelijke afdelingen moeten beoordelen of hun plannen gevolgen hebben voor ondernemers en dus voor de MKB-toets in aanmerking komen
4. De betrokken beleidsmakers schrijven een startnotitie. Over wie gaat het? Welke bedrijven krijgen te maken met de voorgenomen regels? Maak indien nodig onderscheid naar grootte van de onderneming, omzet, markten, producten
5. Ga na wie geschikt zijn om tijdens MKB-Toetsen de rol van neutrale gespreksleider/voorzitter te vervullen. Maak een lijstje
6. Het is wenselijk dat beleidsmakers en ondernemers afspraken maken over de feedback: hoe krijgen de deelnemers te horen wat er gebeurt met de resultaten van de test. Er wordt wel altijd een verslag gemaakt
7. Na de test gaan de beleidsmakers verder aan de slag met het uitwerken van hun beleidsvoornemen
8. Beantwoord bij het uitwerken van het beleidsvoornemen en het verwerken daarin van de resultaten van de MKB-Toets de volgende vier vragen:
- Nut en noodzaak: is er een taak voor de gemeente en is regelgeving het meest aangewezen instrument?
- Zijn er minder belastende alternatieven mogelijk?
- Is gekozen voor een uitvoeringswijze die werkbaar is voor de doelgroepen die de regels moeten naleven?
- Zijn de gevolgen voor de regeldruk volledig en juist in beeld gebracht?
9. De uitkomsten van de test worden verwerkt in de toelichting bij beleid en regelgeving en worden op een geschikt moment transparant gemaakt, zodat iedereen daarvan kennis kan nemen. Ook voor het ontwikkelen en evalueren van de test is dat nuttig.
10. Jaarlijks kan een overzicht van de uitgevoerde toetsen en belangrijkste resultaten naar de gemeenteraad gestuurd worden.
